”KURCZAB, SZPADA, SZPEJ I TAJEMNICE” Wojciech Fusek i Jerzy Porębski
ZNANY I NIEZNANY
Jerzy Kukuczka, Wanda Rutkiewicz, Krzysztof Wielicki, czy Adam
Bielecki. Nie trzeba być znawcą alpinizmu, czy himalaizmu, by wiedzieć
kim są te osoby. Ale Janusz „Jano” Kurczab? Dlaczego tak mało wiemy o
jednym z czołowych wspinaczy górskich? O człowieku, który:
(…)
w historii polskiego sportu jedynie Kurczab oraz szybownik i saneczkarz
Jerzy Wojnar zostali odznaczeni złotymi medalami za wybitne osiągnięcia
sportowe w dwóch dyscyplinach (…) nie ma na świecie wielu tak
wszechstronnych mistrzów.
Książka „Kurczab szpej,
szpada i tajemnice. Niezwykłe życie Janusza Kurczaba”, to próba
przypomnienia sylwetki tego wybitnego człowieka oraz odpowiedzi na
powyższe pytanie.
Nie jestem pasjonatką gór, czy
wspinaczek. Pomimo to ciekawi mnie, dlaczego ludzie ryzykują życie,
podejmują trudną walkę z żywiołami, by wspiąć się na szczyt. Jednak, im
bardziej wgłębiam się w ten temat czytając książki – między innymi tę
biografię – czy też oglądając filmy, tym bardziej zaczynam rozumieć,
dlaczego. Śledząc życiorysy taterników, alpinistów i himalaistów,
czytając emocjonujące relacje z wypraw, dochodzę do wniosku, że to dla
nich wyzwanie, próba sprawdzenia swoich możliwości, a często też coś
metafizycznego; coś co ciągnie ich tam, ku górze, pomimo zagrożeń i
strat, jakie mogą ponieść i ponoszą.
Janusz Kurczab „Jano” – człowiek wszechstronny.
Szpadzista,
alpinista, himalaista, autor książek, przewodników i artykułów do
specjalistycznych magazynów górskich, redaktor naczelny jednego z
najbardziej znanych czasopism o tematyce górskiej „Taternik”. Wybitny
znawca historii wspinaczki w górach najwyższych. Jeden z
najwybitniejszych kierowników wypraw w góry najwyższe – obok takich sław
jak Andrzej Zawada. Instruktor taternictwa i licencjonowany trener
alpinizmu. Jego pierwszym kursantem był nie kto inny jak – Jerzy
Kukuczka. To on właśnie:
Najbardziej znany na świecie
polski himalaista przyzna wiele lat później, że Kurczab, którego
podziwiał jako kursant, był dla niego inspiracją i wzorem wspinacza z
klasą.
Człowiek wielu zawodów, wspinacz najwyższej
klasy, pomimo swojej niepełnosprawności osiągał sukcesy zarówno jako
szermierz jak i wspinacz. Wielokrotnie odznaczony medalami „za wybitne
osiągnięcia sportowe”, odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Polski. A
jednocześnie przez przyjaciół i znajomych postrzegany jako: skromny, nie
chowający urazy, uporządkowany, skrupulatny, uważny, ale też dusza
towarzystwa, człowiek o wewnętrznym spokoju.
(…) nie wyrywał się po nagrody, choć bywał łasy na podziw otoczenia.
Niektórzy
uważali, że brakowało mu tak ważnej u najwybitniejszych sportowców nuty
szaleństwa, zarzucali mu nadmierny spokój. Jednakże, najprawdopodobniej
właśnie dzięki rozsądkowi i rozwadze, dożył 77 lat.
(…) dla niego akt wspinania był najważniejszy, ważniejszy niż zdobycie szczytu.
Biografia Jano jest o tyle fascynująca, że człowiek ten poświęcał się wspinaczce, czyniąc oszałamiające postępy
i osiągając znakomite rezultaty, jednocześnie – w tym samym okresie
czasu – jako szpadzista zdobywając medale, także olimpijski. Dwie
dyscypliny, którym trzeba poświecić mnóstwo czasu i w obu osiągał
sukcesy; choć nie obyło się także bez porażek.
Pomimo,
że Kurczab był wszechstronnym sportowcem, książka w dużej mierze skupia
się na jego osiągnięciach w świecie gór, nie pomija jednak jego kariery
szermierza.
Biografia Jano, to także realia PRLu –
czyli coś, co dziś niektórym może wydawać się niewiarygodne. Kreatywność
i pomysłowość żyjących w tych czasach ludzi była niesamowita, choć
należy zauważyć, że nie raz przekraczali granice prawa.
Autorzy
książki, opierając się na wielu przeprowadzonych wywiadach ze znawcami
sportu, przyjaciółmi i bliskimi bohatera tej biografii stworzyli ciekawą
w swej formie opowieść o niezwykłym, skromnym, przyjaznym i silnym
zarówno ciałem jak i duchem niezwykłym człowieku. W piwnicy Janusza
Kurczaba odnaleźli zajmujące 14 metrów kwadratowych powierzchni „77 lat
[Kurczaba] zamkniętych w kilkudziesięciu (…) kartonach (…).”
Struktura
książki to przystępny w odbiorze opis kolejnych etapów życia Janusza
Kurczaba; przeplatany opisami wypraw, które czasem przypominają w swej
formie pełne napięcia opowiadania. Zdjęcia, listy, kopie zapisków
tworzonych przed wyprawą – to wszystko stanowi interesujące uzupełnienie
biografii. Jedną za autorek listów była – pierwsza kobieta na K2 –
Wanda Rutkiewicz, która zdaniem niektórych była zauroczona starszym
kolegą, wybitnym znawcą gór.
Książka nie tylko dla
pasjonatów wspinaczki, ale też dla tych Czytelników, których interesują
biografie ludzi sportu, ludzi którzy dzięki swojej sile hartowi ducha
potrafią zdobywać jeszcze nie zdobyte.
Napisana w
dobrym stylu, przystępnym językiem. Znajdziemy tam oczywiście fachowe
określenia, ale są one wytłumaczone, a ponadto w dobie wujka Googla i
cioci Wikipedii, wyjaśnienie znaczeń niektórych terminów nie jest już
takie trudne. Lekturę czyta się szybko, biografia jest interesująca,
wciągająca, a momentami emocjonująca i pełna napięcia – głównie podczas
czytania opisów wypraw górskich.
Na końcu książki
znajdziemy bibliografię, czyli coś co na pewno zainteresuje Czytelników
stale pogłębiających swą wiedzę oraz spis dokonań Janusza Kurczaba.
Czy
autorom książki udało się znaleźć odpowiedź na pytanie postawione na
samym początku biografii Janusza Kurczaba, a o którym to pytaniu
wspominałam wcześniej? Aby znaleźć odpowiedź na to pytanie – i nie tylko
– zachęcam do przeczytania tej interesującej pozycji książkowej.
Książkę
przeczytałam w ramach akcji recenzenckiej portalu "lubimyczytac.pl"
Wydawnictwu Agora dziękuję za możliwość przeczytania tej książki.
Komentarze
Prześlij komentarz